CECHY MAKROSKOPOWE
|
Owocniki bulwiaste, często guzowate, pofałdowane, o średnicy 0,3-2 cm. W owocniku wiele zagłębień, lub ostiolów prowadzących w głąb owocnika, a czasem tworzących kanalik na wylot. Powierzchnia owocnika szklista, pokryta drobnymi bardzo nietrwałymi włoskami. Włoski widoczne w masie, w postaci delikatnego białego nalotu jedynie w zagłębieniach i ujściach ostiolów. Owocnik barwy szklistobiałej, kremowej, szarej, w okresie pełnej dojrzałości w odcieniach żółtawych lub różowawych. Perydium trudno oddzielające się od gleby, na przekroju cienkie, do 0,1 mm. Gleba na przekroju, w kolorze powierzchni owocnika, marmurkowata za sprawą białych, nieregularnie rozmieszczonych żyłek. Konsystencja owocnika krucha, dojrzałe owocnik miękkie i podatne na uszkodzenia. Smak i zapach słabe, przyjemne, nieco słodkawe.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki w workach
|
Perydium 50-100 μm, pseudoparenchymatyczne, zbudowane z owalnych komórek 10-30 μm średnicy. Komórki grubościenne, w warstwie powierzchniowej często lekko zabarwione na kolor żółtawy. Worki kuliste lub owalne, czasem gruszkowate na krótkich trzonkach. Średnia wielkość worków 80-120 x 60-100 μm. Worki 8-zarodnikowe, sporadycznie z mniejszą ilością zarodników. Zarodniki kuliste o średniej wielkości 15-35 μm, początkowo hialinowe, potem żółtawe wreszcie brązowe. Zarodniki wyraźnie urzeźbione, pokryte grubą, nieregularną siateczką, której końce przechodzą w długie kolce 3-8 μm.
 |
 |
 |
Przekrój perydium |
Komórki perydium |
Worki z zarodnikami |
|
SIEDLISKO
|
Hydnobolites cerebriformis rośnie w lasach liściastych lub mieszanych. Najczęstszym partnerem mikoryzowym jest Fagus sylvatica oraz Quercus robur. Gatunek ten preferuje bogate gleby o dużej zawartości węglanu wapnia, ale bywa też znajdowany w glebach piaszczystych – jednak zawsze położonych na terenach wapiennych. Owocniki wyrastają płytko, do 1-2 cm pod powierzchnią gleby - bardzo często semihypogeicznie, na powierzchni gleby tuż pod warstwą ściółki. Dojrzałe owocniki można znaleźć od czerwca do listopada. |
WYSTĘPOWANIE
|
Hydnobolites cerebriformis to gatunek znany w Polsce z wielu stanowisk zarówno historycznych jak i współczesnych. W Europie często znajdowany w wielu krajach. Podawany ze Stanów Zjednoczonych i Australii.
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF 27, Ryczów k. Ogrodzieńca, Sierpień 2008
Wyżyna Śląska – DF 22, Rogoźnik k. Piekar Śląskich, Czerwiec 2009
Gorce – EG 22, Ochotnica Górna k. Nowego Targu, Październik 2010
|
UWAGI
 Grupa dojrzałych owocników
|
H. cerebriformis bywa często mylony z okazami niewielkich jasnych trufli z sekcji Puberulum. Różnią go od nich przede wszystkim ośmiozarodnikowe worki. Owocniki wyrastające na granicy gleby i liściastej ściółki, ze względu na swoje niewielkie rozmiary bywają bardzo często przeoczane w trakcie poszukiwań.
Polska nazwa tego gatunku to hydnobolites mózgokształtny. |
